Mensen met het prikkelbare darm syndroom met diarree (IBS-D) hebben een duidelijke verlichting van hun pijn en symptomen door een dieet dat de darmbacteriën een deel van hun favoriete voedsel ontzegt, volgens een nieuwe studie.
Het FODMAP-arme dieet beperkt de voedingsmiddelen die rijk zijn aan fermenteerbare oligo-, di- en monosacchariden en polyolen (FODMAPs), koolhydraten met een korte keten die slecht opgenomen worden door het lichaam, maar snel gefermenteerd worden door darmbacteriën. Deze vergisting produceert gas en extra vocht, en kan een onderliggende oorzaak zijn van de symptomen van IBS.
"FODMAPs zijn een familie van fermenteerbare koolhydraten die bij inname door gezonde mensen geen maagdarmklachten veroorzaken," zegt hoofdauteur Dr. Shanti L. Eswaran van van de Universiteit van Michigan in Ann Arbor. "We weten niet zo goed waarom personen met het prikkelbare darm syndroom gevoelig zijn voor dit soort fermenteerbare koolhydraten."
Tien tot 15 procent van de Amerikaanse volwassenen zou het prikkelbare darmsyndroom (IBS) hebben. De aandoening komt het meest voor bij vrouwen en personen jonger dan 45, volgens de National Institutes of Health. Hoewel er geen genezende behandeling bestaat kunnen voeding, medicijnen, probiotica en geestelijke gezondheidszorg helpen bij de behandeling van de symptomen.
De huidige richtlijnen omvatten het vermijden van voedingsmiddelen die als trigger werken en het aanhouden van een vast maaltijdenschema, schrijven Eswaran en medeauteurs, maar deze aanbevelingen berusten niet op bewijzen en zijn vaak ineffectief.
FODMAPS omvatten onder meer vezelrijke voedingsmiddelen en eenvoudige suikers waar bepaalde darmbacteriën op gedijen door ze te vergisten. Heel wat groenten en fruit en alle tarweproducten hebben een hoog FODMAP-gehalte, en worden daarom geweerd in het dieet. Sommige groenten en fruit, de meeste eiwitbronnen, evenals haver, rijst en quinoa hebben een laag FODMAP-gehalte en zijn toegestaan in het dieet.
De onderzoekers vergeleken één groep patiënten met IBS-D op een FODMAP-arm dieet met een tweede groep die de voedingsaanbevelingen voor IBS opvolgde, op basis van een gewijzigde richtlijn van het National Institute for Health and Care Excellence (mNICE). De mNICE groep kreeg de opdracht om kleine, frequente maaltijden te gebruiken, triggers zoals tarweproducten en zetmeel te vermijden, vers fruit te beperken, de kunstmatige zoetstof sorbitol te vermijden, en spaarzaam ze zijn met alcohol en cafeïne.
In de vier weken durende studie pasten de patiënten hun dieet aan volgens één van de twee opties. Daarna moesten ze beoordeelden of hun globale IBS symptomen minstens voor de helft verminderd waren gedurende de laatste twee weken van de studie.
Van de 92 mensen die gerandomiseerd werden in de studie voltooiden er 84 het vier weken durende dieet. Bij de deelnemers aan het FODMAP-arme dieet had 52 procent een adequate symptoomverlichting over de laatste twee weken, tegenover 41 procent van degenen met het mNICE dieet.
Als de onderzoekers keken naar de scores voor buikpijn, opzwelling, consistentie van de ontlasting, frequentie en urgentie aan het begin van de studie, leidde het FODMAP-arme dieet tot een grotere afname van de gemiddelde dagelijkse score dan het mNICE dieet.
"Er zijn veel behandelingen voor IBS beschikbaar, en het is niet zo dat er één aanpak bestaat die voor iedereen zal werken," zegt Eswaran. "De medicatie die we momenteel hebben voor IBS helpt zeker niet bij iedereen."
"Het FODMAP-arme dieet is een onderdeel van de behandelingsopties die wij kunnen bieden aan patiënten, vooral degenen die gemotiveerd zijn om beter te worden via een niet-farmaceutische benadering en degenen bij wie pijn en een opgeblazen gevoel belangrijke componenten van de IBS-symptomen zijn," zegt ze.
Sommige mensen reageren heel goed op het FODMAP-arme dieet en steeds meer artsen en patiënten schakelen erop over, zegt Sheila Crowe van de Universiteit van California, San Francisco, die geen deel uitmaakte van de nieuwe studie.
"Zodra je voedingsinterventies wil plannen, moet je daartoe opgeleid zijn, moet je met een diëtist samengewerkt hebben," zegt Crowe.
Zeker omdat het FODMAP-arme dieet ingewikkeld is en soms niet erg sociaal - je kan niet uitgaan met je vrienden voor een pizza met wijn of bier, zoals je anders misschien zou doen, en het kan lastig zijn om bij te houden welke voedingsmiddelen al dan niet oké zijn.
Bron: American Journal of Gastroenterology, 11 oktober 2016